İngilizce Alfabesi ve Telaffuz
İngilizce alfabesi 26 harften oluşur ve bu harfler Türk alfabesinden birkaç noktada farklıdır. Örneğin, İngilizce’de ç, ğ, ı, ö, ş, ü harfleri bulunmaz. Ayrıca, bazı harflerin telaffuzu Türkçedeki karşılıklarından farklıdır. İngilizce’de her harfin isim olarak okunuşu (spelling name) vardır, bu da telaffuz öğrenirken oldukça önemlidir. Örneğin, “A” harfi /eɪ/ (ey) şeklinde okunur; yani Türkçedeki “a” değil, “ey” gibi. “H” harfi ise /eɪʧ/ (eyç) şeklinde söylenir. Bu durum özellikle İngilizce’de kelimelerin nasıl heceleneceğini söylemek istediğinde karşına çıkar: mesela “cat” kelimesini hecelerken “C – A – T” yani “si – ey – ti” dersin.
Alfabeyi öğrenmek sadece harflerin isimlerini bilmek değil, aynı zamanda onların farklı kelimelerde nasıl seslendiğini anlamaktır. Çünkü İngilizce’de harflerin isimleriyle ses değerleri çoğu zaman farklıdır. Örneğin, “C” harfi alfabede si olarak okunur ama bir kelimenin içinde bazen /k/ sesi (“cat”), bazen de /s/ sesi (“city”) verir. Bu yüzden İngilizce telaffuzunu öğrenirken harflerin sadece adlarını bilmek yeterli değildir; aynı zamanda kelime içindeki fonetik değerlerini de öğrenmek gerekir.
Harflerin İsimleri ve Örnek Telaffuzları
Aşağıdaki tabloda her harfin adı ve yaygın telaffuz örnekleri yer almaktadır.
Harf | Harf Adı (Türkçe Okunuşu) | Örnek Kelime |
---|---|---|
A | ey | apple (e-pıl) |
B | bi | ball (bol) |
C | si | cat (ket) |
D | di | dog (dog) |
E | i | egg (eg) |
F | ef | fish (fiş) |
G | ci | goat (got) |
H | eyç | hat (het) |
I | ay | ink (ink) |
J | cey | jug (cag) |
K | key | kite (kayt) |
L | el | lemon (le-mın) |
M | em | map (mep) |
N | en | nose (noz) |
O | o | owl (aul) |
P | pi | pen (pen) |
Q | kiu | queen (kuin) |
R | ar | red (red) |
S | es | sun (san) |
T | ti | tree (tri) |
U | yu | umbrella (am-bre-la) |
V | vi | van (ven) |
W | dabılyu | watch (voç) |
X | eks | xenon (ze-non) |
Y | vay | yellow (ye-lo) |
Z | zed / zi | zebra (ze-bra) |
Sesli Harfler (Vowels)
İngilizce’deki 5 temel sesli harf şunlardır: A, E, I, O, U. Ancak bu harfler, kelimeye göre farklı sesler çıkarabilir. Hatta bazen Y harfi de sesli olarak kullanılabilir (örneğin “sky” kelimesinde). İngilizce’nin zor yanlarından biri budur: Sesli harflerin telaffuzu sabit değildir. Örneğin:
-
“A” harfi “apple” kelimesinde /æ/ (Türkçedeki “e” ile “a” arası kısa bir ses),
-
“cake” kelimesinde /eɪ/ (ey),
-
“car” kelimesinde /ɑː/ (uzun ve kalın bir “a”) olarak duyulur.
Aynı şekilde “O” harfi “dog” kelimesinde kısa /ɒ/ sesi verirken, “go” kelimesinde uzun ve yuvarlak /oʊ/ sesi çıkarır. Bu farklılıklar İngilizce’nin yazıldığı gibi okunmayan bir dil olmasının en temel sebebidir.
Ünsüz Harfler (Consonants)
Ünsüz harfler genellikle daha sabit sesler çıkarır, ama yine de bazı harflerde değişiklik olabilir. Örneğin:
-
“C” harfi bazen /k/ (cat), bazen /s/ (city) sesi çıkarır.
-
“G” harfi “go” kelimesinde /g/, ama “giant” kelimesinde /ʤ/ (Türkçedeki “c” gibi) sesini verir.
-
“H” harfi çoğu zaman nefesli h sesi çıkarır (“hat”), ama bazı durumlarda sessiz kalır (“hour”).
Bir de İngilizce’de Türkçeden farklı olarak th birleşimi vardır. Bu ses, “think” kelimesinde /θ/ (dişlerin arasından çıkan, ince bir “th”), “this” kelimesinde ise /ð/ (daha titreşimli bir “th”) olarak çıkar. Bu sesler Türkçede bulunmadığı için telaffuzda biraz zorlayıcı olabilir.
Harf – Ses İlişkisi
İngilizce telaffuzunun zor gelmesinin nedeni, her harfin her zaman aynı sesle okunmamasıdır. Türkçede bir kelime gördüğümüzde genellikle harfleri olduğu gibi okuyabiliriz, ama İngilizce’de bu her zaman mümkün değildir. Örneğin:
“read” kelimesi bazen /riːd/ (okumak), bazen /rɛd/ (okudu) şeklinde okunur.
“live” kelimesi /lɪv/ (yaşamak) veya /laɪv/ (canlı, canlı yayın) olarak telaffuz edilebilir.
Bu yüzden İngilizce öğrenirken sadece alfabeyi bilmek değil, aynı zamanda kelimelerin fonetik alfabedeki yazılışlarını (IPA) görmek ve sesli dinlemek çok faydalı olur.